تحلیلی بر برنامه ریزی فضایی و الگوی توسعه شهرنشینی در ایران

نویسندگان

رحیم بردی آنامرادنژاد

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابل، ایران

چکیده

این مقاله با هدف بررسی تحولات زمانی، الگوی فضایی و مسیرهای شهرنشینی در ایران تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و مبنای آماری داده ها، نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن کشور در 7 دوره گذشته است. در این مقاله، ضمن تحلیل زمانی و فضایی شهرنشینی در ایران طی 55 سال گذشته، الگوی فضایی در روند توسعه شهرنشینی کشور با تحلیل عناصری مانند رشد جمعیت، مهاجرت و توسعه اقتصادی مشخص گردید. تعداد جمعیت و میزان شهرنشینی ایران تا افق 1404 پیش بینی شد و براساس آن جمعیت کشور به 9/89 میلیون نفر و نسبت شهرنشینی به 4/80 درصد خواهد رسید. سایر نتایج تحقیق را می توان این گونه برشمرد؛ کاهش شاغلان در بخش کشاورزی به نفع شاغلان بخش خدمات در طول 55 سال گذشته، تغییر الگوی مهاجرت در کشور از روستا به شهر به الگوی مهاجرت شهر به شهر، الگوی قبلی از دهه 1340 تا 1370 غالب بوده است. همچنین در جابجایی های بین استانی، نقاط شهری استان تهران، بیشترین مهاجرین را به خود اختصاص داده است و مهاجرت معکوس ( از شهر به روستا) نیز در حال رشد است. نظر به شکست نظریه قطب رشد، عدم موفقیت طرح های جزیره ای نظیر طرح جامع شهری و طرح هادی روستایی و با توجه به رابطه ناگسستنی کشاورزی، روستا و شهرکوچک با یکدیگر و به منظور مطلوبیت بخشیدن به فضای شهرنشینی کشور پیشنهاد می شود که راهبردهای ویژه ای از جمله توسعه همزمان شهرهای متوسط، کوچک و روستاها در قالب طرحی با عنوان« طرح مجموعه شهری» به عنوان استراتژی توسعه شهرنشینی در برنامه ریزی های فضایی مدنظر قرارگیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلی بر برنامه‌ریزی فضایی و الگوی توسعه شهرنشینی در ایران

این مقاله با هدف بررسی تحولات زمانی، الگوی فضایی و مسیرهای شهرنشینی در ایران تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و مبنای آماری داده‌ها، نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن کشور در 7 دوره گذشته است. در این مقاله، ضمن تحلیل زمانی و فضایی شهرنشینی در ایران طی 55 سال گذشته، الگوی فضایی در روند توسعه شهرنشینی کشور با تحلیل عناصری مانند رشد جمعیت، مهاجرت و توسعه اقتصادی مشخص گردید. تعد...

متن کامل

طراحی الگوی نقشه مفهومی برنامه ‏ریزی راهبردی در توسعه دانشگاه

  نقشه مفهومی به عنوان زیرساخت تدوین برنامه‏ریزی آموزشی استراتژیک در دانشگاه‏های جهان مورد توجه قرار گرفته؛ اما در دانشگاه‏های ایران از مبانی نظری مرتبط با آن غفلت شده است. پژوهش حاضر با هدف طراحی نقشه مفهومی برای توسعه دانشگاه تلاش کرده است با بهره‏گیری از روش پژوهش آمیخته متوالی ناهمزمان اکتشافی (کیفی – کمی)، برخی از مؤلفه‏های مهم و تأثیرگذار را مورد بررسی قرار داده و الگویی برای نقشه مفهومی ...

متن کامل

تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای استان بوشهر در راستای تدوین برنامه ریزی راهبردی

بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در محیط‌های ساحلی واقع شده‌اند و همة این شهرها موقعیت‌های مهمی در اقتصاد، فرهنگ و کارکردهای اجتماعی دارند. با چنین شرایطی، توسعة این شهرها به سرمایه‌گذاری گستردة سهامداران و ذی‌نفعان منجر می‌شود و به‌این‌ترتیب ساختار فضایی سایر شهرهای غیرساحلی منطقه از این توسعه تأثیر می‌پذیرند. هدف از این پژوهش، تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای ساحلی و غیرساحلی در راستای تدوین برنامه‌ری...

متن کامل

تحلیلی بر برنامه ریزی توسعه شهر سردشت با رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS)

استراتژی توسعه شهری (CDS) فرایندی است که چشم­انداز بلندمدت توسعه همه جانبه شهر را مشخص   می­سازد. در این طرح­ها علاوه بر رویکرد کالبدی بر تقویت اقتصاد شهر، حفظ محیط زیست‌، ارتقاء ساختار شهر نیز تاکید داشته و برنامه‎های کوتاه مدت اجرایی مسیردستیابی به اهداف برنامه تعیین می­گردد. مشارکت مردم، برنامه­ریزان و مدیران شهری در کلیه مراحل تهیه، اجرا و نظارت از معیارهای تحقق پذیری این استراتژی است. سردش...

متن کامل

تحلیلی بر نقش برنامه ریزی راهبردی در آموزش توسعه پایدار با تاکید بر ابعاد زیست محیطی

زمینه و هدف: درجهان رقابتی امروز، بی‌تردید یکی از ابزارهای مهم در ایجاد، تحول و بقای یک نظام و رسیدن به اهداف و رسالت‌های موردنظر، برنامه‌ها و رویکردهای نوین آموزش است. هدف از این تحقیق، بررسی نقش برنامه‌ریزی راهبردی در تحقق توسعه پایدار و معرفی راهبردهای کلیدی آموزش توسعه پایدار در راستای پاسخگویی به چالش های زیست‌محیطی در ایران با عنایت به نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود است. روش برر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش و برنامه ریزی شهری

جلد ۷، شماره ۲۶، صفحات ۹۳-۱۱۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023